Terug naar activiteiten

Een accent is niet zomaar een accent. Over taalvariatie en de beoordeling van taalvariatie in Vlaanderen

Talen
Workshop

Taal is een wonderlijk ding. Het is niet enkel een handig middel om boodschappen over te brengen, het verraadt ook wie we zijn en waar we vandaan komen. Taal speelt dan ook een cruciale rol wanneer we bij sociale interactie anderen proberen in te schatten. Om te bepalen of we die pakweg betrouwbaar, intelligent of grappig vinden, gaan we niet enkel af op wat gesprekspartners zeggen (en of we hun haarstijl of kledij aantrekkelijk vinden), maar ook op hoe ze dat zeggen.

In deze workshop staan we stil bij variatie in het gesproken Nederlands in Vlaanderen en de manier waarop die een invloed heeft op hoe we anderen percipiëren. We beginnen met een overzichtje van taalvariatie in Vlaanderen – van dialecten en tussenta(a)l(en) tot Standaardnederlands, jongerentaal en vormen van Nederlands die resulteren uit contact met andere talen. Kunnen leerlingen raden waar een spreker vandaan komt? Daarna voeren we samen een attitude-experiment uit waarbij we nagaan hoe verschillende variëteiten van het Nederlands beoordeeld worden. Vinden de leerlingen Limburgers traag en West-Vlamingen boers? Klinken Antwerpenaren arrogant? En wat met Oost-Vlamingen of anderstalige accenten? Ten slotte reflecteren we samen ook over de praktische implicaties van dit soort attitudes. Zorgen die voor discriminatie? En kunnen we daar iets aan doen? Door die discussie hopen we studenten meer inzicht te bieden in het effect van taalvariatie op identiteitsvorming en sociale omgang.

Deze workshop duurt ongeveer 80 minuten en wordt verzorgd door Chloé Lybaert (Vakgroep Vertalen, Tolken en Communicatie) en Anne-Sophie Ghyselen (Vakgroep Taalkunde).

Deze workshop draagt bij aan volgende (specifieke) eindtermen Nederlands/
Moderne talen: 

  • De leerlingen illustreren de relatie tussen taal en identiteitsvorming. [Eindterm 2.12]
  • De leerlingen analyseren het effect van taaluitingen, taalvariëteiten en talen op identiteitsvorming en sociale omgang. [Eindterm 2.13]
  • De leerlingen analyseren aspecten van talige diversiteit in de samenleving waarin ze leven [Specifieke eindterm 02.02.01]
  • De leerlingen analyseren hoe de context de betekenis van een taaluiting beïnvloedt. [Specifieke eindterm 02.04.01]
  • De leerlingen lichten bij het lezen of beluisteren van teksten elementen van taalvariatie toe. [specifieke eindterm 02.22.01] 

Combinatiemogelijkheden: indien je ervoor kiest om deze workshop aan de universiteit zelf te komen volgen, dan kan je die ook combineren met andere sessies aangeboden door de vakgroepen Taalkunde en Toegepaste Taalkunde (bv. 'Hoe Nederlands is jouw Nederlands?', 'Afrikaans' of 'Nederlandse standaardtaal: Een tekst lezen in de taal van het journaal'). 


Doelpubliek: Secundair onderwijs (ASO/BSO/KSO/TSO): 3de graad

Periode: In onderling overleg

Locatie: In onderling overleg (bv. op school)

Voor wie

aantal leerlingen in onderling overleg

Duur

2 lesuren

Prijs

gratis