Wat hebben woorden als selfie, camionette, kebab en doekoe gemeen met woorden als zolder, peer, tafel en braaf? Niet zo heel veel, behalve dat het allemaal geen ‘oorspronkelijk’ Nederlandse woorden zijn: ergens vroeg of laat in de geschiedenis van het Nederlands zijn ze ontleend uit een andere taal, zoals Latijn (zolder), Engels (selfie), Turks (kebab) of Maleis (doekoe).
Naar schatting hebben we maar liefst drie op de vier woorden ‘gepikt’ uit een andere taal, maar vooral bij heel vroege ontleningen, zoals braaf en peer, is dat nauwelijks nog te zien aan het uitzicht van het woord. Wat is nu eigenlijk het verschil tussen een ‘oorspronkelijk’ Nederlands woord en een leenwoord? Waar komen onze duizenden leenwoorden vandaan: uit welke brontalen hebben we geput en zijn sommige daarvan ‘dichtere familie’ van het Nederlands dan andere? Vanwaar ook die behoefte om woorden te ontlenen? Is het Nederlands misschien niet robuust of creatief genoeg om een 'eigen' woord te produceren? Of zijn er misschien ook sociale redenen waarom we woorden overnemen? En wat gebeurt er met de betekenis van een woord als het in onze taal terechtkomt?
In deze workshop komen je leerlingen alles te weten over de herkomst van (leen)woorden in het Nederlands. Ze maken ook kennis met begrippen als taalfamilie, prototaal, taalcontact, erfwoord en identitair. Ze leren ten slotte werken met de belangrijkste digitale naslagwerken en databanken, zodat ze zelf de etymologie en de betekenis(evolutie) van een woord kunnen opzoeken. Mooi meegenomen als ze nog eens een quiz voor de jeugdbeweging moeten maken.
Combinatiemogelijkheden: indien je ervoor kiest om deze workshop aan de universiteit zelf te komen volgen, kan je die eventueel combineren met een andere workshop binnen Nederlandse taalkunde, over Afrikaans, kritische discoursanalyse, grammatica en creativiteit of accentvariatie in het Nederlands.
Doelpubliek: Secundair onderwijs (ASO/BSO/KSO/TSO): 3de graad
Materiaal: Deelnemers brengen een laptop, tablet of smartphone mee.
Periode: In onderling overleg
Locatie: In onderling overleg (bv. op school)
Voor wie
25 leerlingen
Duur
2 lesuren
Prijs
gratis